Lời Đức Đạt Lai Lạt Ma

Thời gian không đợi ai. Kể từ khi chào đời, chúng ta cứ từng phút từng giây tiến đến gần đoạn kết, về cái chết. Đời sống con người là như vậy, thế giới này, vũ trụ này, tất cả đều như vậy cả…

Tâm của chúng ta đây, cho dù hiện tại chứa đầy vô minh và khổ đau, vẫn có thể chuyển thành tâm giác ngộ của một đấng Phật đà. Nếu nói về vật chất tiền tài thì đúng là nên tri túc, đừng ham muốn. Nhưng trên lĩnh vực tâm linh, vì tiềm năng của tâm thức con người không giới hạn mà đời sống thì lại có hạn, cho nên phải cố gắng tối đa, tận dụng khoảng thời gian sống ngắn ngủi để làm hết những gì tâm có thể làm được, nhờ kiếp người quý giá này…

Lời Đức Đạt Lai Lạt Ma

Wednesday, December 13, 2017

Điểm “chín rưỡi” thi toán


Mình đã kể chuyện, chỉ đôi tháng trước anh chàng Bôn Ba Nhi Bá của chúng ta, lo lắng, chán chường đủ chuyện, và câu chuyện đã được chép vào thành cái đoạn “Con gà tồ lo lắng” ấy. Nhưng trong câu chuyện ấy, mình đã không kể cả một mảng lớn, vì để dành nó cho chuyện của ngày hôm nay.

Đó là mảng học tập.

Nhi Bá không chỉ lo lắng, cậu ta còn chán học nữa. Chán đến mức nếu được cho nghỉ học ở nhà, chắc cậu ta sẽ nghỉ ngay được đấy. Cậu ta thích làm phi công cũng một phần do, cậu ta đoán hình như phi công thì cần khỏe mạnh là chính, còn thì học hành cũng có vẻ không cần nhiều lắm.

Thế là Nhi Bá nghiêm túc, cần cù tập thể thao để có thể lực tốt, nói quả đáng tội cũng bắt đầu có chút kết quả. À, chút nữa thì quên, Nhi Bá còn rất sợ bị cận thị, nên răm rắp bật đèn đủ sáng khi học và học thì cũng rất… hạn chế về thời gian.

“Không học không được đâu con ạ. Như ở Hoa Kỳ, điều kiện để đi học làm phi công lái máy bay chở khách là phải trải qua kỳ đại học đại cương. Bây giờ phi công đã tiếp cận với công nghệ hiện đại, tất cả điều khiển bằng máy vi tính hết chứ có như ba con mình điều khiển cái xe máy đâu. Đã thế mình là người nước khác so với họ, lại còn phải giỏi cả ngoại ngữ nữa… Ngay bây giờ con thấy môn toán khó khăn, nhưng không bỏ qua nó được đâu. Ví dụ nhé, phi công là phải biết về gió cạnh, để mà lường được vất vả lúc cất hạ cánh và cả lúc bay. Mà về cái món đó thì phải biết cả về toán lẫn vật lý. Nào, con thấy căng thẳng chưa?” Mình hỏi cậu ta, và cười trong lúc Nhi Bá tròn xoe mắt ra nghe, thất vọng ra mặt.

Cánh cửa trên con đường làm phi công của Nhi Bá có vẻ khép lại. Mình buồn cười quá, động viên:

“Thôi con đừng lo, ba sẽ giúp con.” Thế là mình giúp cậu vài buổi, mỗi buổi khoảng đâu như 10 phút gì đó, không hơn. Ví dụ như môn hình học, mình dạy cậu ta vẽ hình thật đẹp, thật cẩn thận, một số mẹo mực trong dựng hình.

“Khi làm bài hình học, con phải biết xoay hình, vì nhiều khi nhìn thẳng không ra, nhưng xoay ngược lại thì lại nhìn thấy rất rõ. Môn hình học là môn rất hay, con có thể thấy nó ở khắp mọi nơi. Con để ý cái chấn song cửa sổ kia không, toàn là các hình trong hình học. Sau này con làm gì cũng sẽ gặp nó, đặc biệt là… phi công. Bây giờ con sợ nó, nhưng điểm đầu tiên của môn học là vẽ được một cái hình đẹp. Con cứ vẽ được hình thật đẹp cái đã, thày cô đã cảm tình với bài của con rồi và con đã được cho điểm về điều đó rồi. Học vẽ hình đẹp là bước đầu tiên của xây dựng cảm hứng với môn học.”

Và con gà tồ cặm cụi ngồi tập vẽ hình. Ngày một ngày hai, cậu ta vẽ hình đẹp ra phết, và đỡ ngại môn học hơn.

“Còn môn đại số thì đúng là hạnh phúc của toán học, so với thời… số học. Những bài giải bằng số học rất khó, nay được giải bằng đại số. Con thế là sướng rồi.” Chính ra đại số Nhi Bá không thấy sợ lắm.

Hồi đầu học kỳ, hắn học vật lý về gương cầu lồi và gương cầu lõm. Mãi chẳng hình dung được ra sao, học chay mà. Ba của hắn vận dụng vốn ngoại ngữ ít ỏi, gõ từ khóa nhờ anh Google tìm video các thí nghiệm vật lý minh họa.

“Con thấy không, vật lý khó ở chỗ con phải hiểu bài, nếu con hiểu rồi, con chẳng cần học nhiều. Con chỉ cần học thuộc các đoạn in đậm, là các định luật, kết luận… trong bài vật lý là đủ. Khi con hiểu bài rồi, sau này giải bài tập vật lý cũng rất dễ.”

Đúng là xem video Tây họ làm thí nghiệm, dễ hiểu thật.

“Riêng môn văn, ba không giúp con được nếu như trong đầu của con không có từ vựng, không có ý tứ, không có cách hành văn, cũng không có hình ảnh… nên một mặt, con phải bỏ thời gian ra đọc sách. Nhà mình có rất nhiều sách hay, tính văn học cao, ba sẽ chọn cho con đọc. Khi có bài văn, ba sẽ giúp con, nhưng không nhiều đâu. Ba chỉ đọc, góp ý cho con thôi, còn con thì phải tự làm lấy.”

Đấy, xuất phát điểm của câu chuyện là như vậy. Thế nào mà trong học kỳ một năm nay có hai bài kiểm tra một tiết toán, cậu dính đòn ngay hai điểm không cao lắm: một điểm 6 và một điểm 7. Hàng tuần Nhi Bá vẫn đến nhà bà trẻ (mình gọi bằng mợ) để bà giúp thêm cho môn toán, bà trước khi về hưu là giáo viên dạy toán rất giỏi. Cách tiếp cận của bà là giúp các bạn không có những mục đích cao siêu là trở thành những… Galoa, Lê Bá Khánh Trình hay Ngô Bảo Châu, chỉ cần học vững chắc môn toán để sẵn sàng đương đầu với “trận đánh lớn” là kỳ thi tốt nghiệp lớp 9 để lên lớp 10. Chính vì thế mà bà chú trọng vá víu những kiến thức lỗ chỗ như cái rây bột của các bạn, xây dựng lại cho các bạn kỹ năng giải toán, chủ yếu là cẩn thận, trình bày gọn gàng, dễ đọc, không bị sai sót…

Bà trẻ phê bình Nhi Bá, bài kiểm tra toàn những bài làm rồi, mà làm chậm quá không đủ thời gian, chứ không phải Nhi Bá kém cỏi gì.

Thấm thoắt, thế là đã chuẩn bị hết học kỳ một. Hôm Nhi Bá nhận lịch thi về nhà, mẹ cậu ta lo lắng lắm, tính ra với điểm số như thế thì Nhi Bá phải thi học kỳ được 10 điểm toán may ra mới đạt cái gọi là “học sinh giỏi” trước đây và ngày nay hình như đâu như là “hoàn thành tốt nhiệm vụ” hay gì đó…

“Con thế là tự làm khó mình rồi” – mẹ Nhi Bá nói – mẹ tính ra con phải được đến 10 điểm thi học kỳ môn toán mới đủ điểm trung bình là 8.0 để được học sinh giỏi.”

Có vẻ điểm 10 là không tưởng. Vì thế Nhi Bá rơi vào thất vọng vô chừng. Ba cậu ta nghe, thấy tình hình căng căng, nói:

“Mẹ nói đúng rồi, nhưng con nghe ba nói này. Bây giờ những cái qua rồi, không lấy lại được. Điểm kiểm tra không cao, thì mình phải gỡ. Bây giờ chỉ còn bài thi học kỳ, kể cả con không được 10 điểm chăng nữa, phải cố gắng đạt điểm cao nhất, ví dụ như 9 điểm. Mà điểm 9, thì như bà trẻ của con nói, tất cả các bài nhỏ trong bài thi, chỉ ở mức trên trung bình, con làm được. Vấn đề của con là không được để rơi vãi, mất điểm ở những chỗ vớ vẩn nên phải tập trung làm bài nhanh, cẩn thận, sạch đẹp. Còn cái bài nâng cao, khó, con có thể không làm được nhưng nó chỉ chiếm 0.5 điểm, con có nó cũng được, không có nó không sao; nhưng phải cố gắng chắc chắn được 9 điểm còn lại. Tất cả đều chưa phải là thảm họa con ạ, vì có thể học kỳ này toán con không đạt 8.0, nhưng con còn cả học kỳ 2 phía trước. Mà điểm trung bình cả năm sẽ được tính là điểm học kỳ 2 nhân đôi, cộng điểm học kỳ 1 chia 3, ra điểm trung bình cả năm. Nếu con cố gắng trong học kỳ 2, con sẽ lấy lại được tất cả.”

Nhi Bá yên tâm hơn. Trong thời gian ôn thi, mình làm đỡ cậu việc nhà là… rửa bát.

“Con cứ bình tĩnh, học dần từ sớm các môn phụ, và tất nhiên cả những môn chính luôn: ngữ văn, tiếng Anh. Toán thì đi theo phương pháp của bà trẻ là ổn rồi, cứ học chắc chắn những bài cơ bản cái đã, luyện cho mình tốc độ, và kỹ năng cẩn thận, không sai sót.”

Nhi Bá đã cố gắng rất tốt. Trước hôm thi toán, mình còn đề nghị cậu ta đi xem phim, và chơi cho thoải mái đầu óc hẳn một ngày.

Hôm qua con trai báo anh chàng được 10 điểm thi tiếng Anh, 9.5 toán và 8 điểm ngữ văn. Thế là những nỗ lực của con trai đã được đền đáp…

Chiều nay mình sẽ nói với cậu ta rằng, bây giờ con đã thấy việc học hành hoàn toàn không đáng sợ như các con vẫn tưởng. Hôm trước ba đến nói chuyện với các bạn ở lớp An Khánh, ba cũng có nói rằng, điểm kém hoàn toàn chưa phải là thảm họa. Ví dụ nhé, nếu trong 4 năm học ở trung học cơ sở các con không được học sinh giỏi, à gì nhỉ, “hoàn thành tốt nhiệm vụ” à – khó nhớ thế thì cũng chẳng sao. 4 năm học sinh giỏi, mới được cộng 2 điểm vào điểm thi tốt nghiệp, mà ngữ văn và toán được nhân đôi, điều đó có nghĩa là nếu con cố được 0.25 điểm toán, đã nhân đôi lên được bằng một năm học sinh giỏi của con rồi.

Miễn là, các con không được để thất vọng cùng cực, đến mức buông xuôi, thì sẽ đến lúc không cứu vãn được nữa. Đúng, điểm kém không bao giờ là thảm họa, nó chỉ là thảm họa khi chúng ta buông xuôi không khắc phục những hậu quả nó để lại mà thôi.

Tham gia thảo luận trên Facebook tại đây 

No comments:

Post a Comment