Lời Đức Đạt Lai Lạt Ma

Thời gian không đợi ai. Kể từ khi chào đời, chúng ta cứ từng phút từng giây tiến đến gần đoạn kết, về cái chết. Đời sống con người là như vậy, thế giới này, vũ trụ này, tất cả đều như vậy cả…

Tâm của chúng ta đây, cho dù hiện tại chứa đầy vô minh và khổ đau, vẫn có thể chuyển thành tâm giác ngộ của một đấng Phật đà. Nếu nói về vật chất tiền tài thì đúng là nên tri túc, đừng ham muốn. Nhưng trên lĩnh vực tâm linh, vì tiềm năng của tâm thức con người không giới hạn mà đời sống thì lại có hạn, cho nên phải cố gắng tối đa, tận dụng khoảng thời gian sống ngắn ngủi để làm hết những gì tâm có thể làm được, nhờ kiếp người quý giá này…

Lời Đức Đạt Lai Lạt Ma

Tuesday, January 26, 2016

Người miền xuôi đi chơi tuyết có vô cảm và chuyện làm từ thiện ở vùng cao

Đợt rét kỷ lục hiếm khi thấy (từ 1977 đến nay mới có nhiệt độ thấp thế này ở Việt Nam) ảnh hưởng cả một vùng rộng lớn, từ nước Mỹ đến nước Nga, từ Trung Quốc sang Nhật Bản Hàn Quốc đến Việt Nam... Cả trên mạng xã hội lẫn trên các báo mạng đều tràn ngập những hình ảnh người người nhà nhà, lũ lượt lên các vùng núi cao như Mẫu Sơn (Lạng Sơn) Sapa (Lào Cai)… để xem hay “chơi” tuyết. Tất nhiên thời bùng nổ thông tin, cũng sẽ kéo theo rất nhiều ý kiến trái chiều về chuyện này.

Chia sẻ niềm vui được đi chơi dịp cuối tuần với cảm giác như dạo chơi trời Âu, không khó, nhưng “ném đá” niềm vui của người khác thì còn dễ hơn. Không ít ý kiến cho rằng những du khách miền xuôi đó đang nô cười một cách vô cảm, trong khi chỉ cách đó vài cây số, hoặc thậm chí ngay sau núi là hàng hectar rau hoa màu của bà con đang chết vì giá lạnh và sương muối, hay những con trâu “đầu cơ nghiệp” đang lăn ra chết vì không chịu nổi rét…

Tôi là người làm việc trên vùng cao Miền Bắc trong suốt mấy năm, hiểu rõ nỗi vất vả của bà con mỗi khi giá rét mùa đông, hay những cơn mưa mùa hạ… đều khổ và nguy hiểm như nhau. Có lần làm việc với lãnh đạo của một tỉnh, thấy trời đổ mưa to và đài báo trời sẽ mưa lâu trong mấy ngày, tôi buột mồm “Mưa cho mát, mấy hôm nóng quá” và vô tâm không nhận thấy ánh mắt lo lắng của vị chủ tịch tỉnh. Lúc sau anh ấy thở dài: “Trên này mưa là lo lắm, rất dễ có lũ bất thường, chết dân, chết gia súc, mất hoa màu… đều khổ cả.” Nhớ đến ánh mắt lo lắng của anh, tôi lại thấy hoàn toàn có thể thông cảm được với những ý kiến đang trách móc sự “vui đùa cười cợt” trên những luống rau chết cóng kia – vì cái nỗi lo của người dân vùng cao nó lớn quá. Trên đó, máy móc ít phát huy được tác dụng, thì con trâu là sức kéo chính, bây nhiều nếu chết mất thì mua lại được con khác cũng là khoản tiền từ 50 đến 60 triệu đồng, một mảnh ruộng thất thu có thể là một tháng tiền gạo của gia đình.

Cũng do làm việc trên vùng cao, không ít lần tôi hỗ trợ về thông tin hay kết nối quan hệ cho các chương trình từ thiện (chủ yếu do các nhóm thanh niên hay đi “phượt” tổ chức) và một lần còn hỗ trợ cho một phong trào thuộc loại mạnh nhất nước ta hiện nay; cũng như tự tổ chức được một vài chương trình. Từ đó tôi hiểu, các bạn trẻ đi “phượt” họ thường kết hợp làm từ thiện, cũng là một cách sống có ý nghĩa – vừa thăm thú được thiên nhiên, con người các vùng của Tổ quốc, vừa đóng góp công sức nhỏ bé của mình cho các hoạt động xã hội. Nhiều nhóm (có thể nói là phần lớn) có khẩu hiệu “Không bao giờ đi không” nghĩa là bao giờ cũng kết hợp làm từ thiện. Tôi tin các hội nhóm “phượt,” sẽ không bỏ lỡ cơ hội để làm công tác xã hội. Tuy nhiên chúng ta cần mở rộng câu chuyện đến các du khách nói chung – vì chắc chắn rất nhiều người đi theo gia đình, hoặc nhóm bạn không liên quan gì đến “phượt” cả. Cái nhìn thiếu thiện cảm của cộng đồng sẽ dành cho họ, vì đã là du khách “thông thường” tranh thủ nghỉ cuối tuần đi “trượt tuyết Sapa” thì mấy ai nghĩ đến làm từ thiện.

Nói đi thì cũng phải nói lại, xin đừng vội dành cho họ cái nhìn thiếu thiện cảm, chỉ vì họ đang vui chơi trong tuyết. Chính họ đang mang đến cho vùng cao những nguồn thu cho du lịch địa phương, khi mà cũng phải ăn, phải ngủ… Về tổng thể, ngân sách của địa phương sẽ tăng thêm một khoản và một cách gián tiếp (nhiều hay ít ta không bàn ở đây) thì bà con cũng sẽ được hưởng.

Chuyện làm từ thiện hay thiện nguyện ở vùng cao

Trừ cái Quỹ từ thiện “tốt nhất Việt Nam” trên đây tôi đã đề cập, hầu hết những chương trình từ thiện từ xuôi lên miền ngược, đều đang tản mạn, thiếu tổ chức và đáng tiếc, đang thể hiện một sự thiếu lòng tin. Do đặc thù công việc, tôi thường xuyên tiếp xúc với các cấp chính quyền, và không loại trừ chỗ này, chỗ khác, còn có chuyện này chuyện khác – đâu chẳng có người nọ người kia, đến như chúng ta còn đầy thói hư tật xấu, nữa là những vùng còn khó khăn. Dư luận về những sự hà lạm, thiếu công bằng ở một số địa phương, cũng đã làm ảnh hưởng đến chính tâm lý của những người làm các chương trình từ thiện. Xin dẫn lời một cán bộ xã vùng cao: “Các anh nghèo thì cũng nghèo thật, nhưng cũng có nguồn này nguồn khác, không đến nỗi phải ngó nghiêng vào những đồ từ thiện của các cô các chú ấy, nhưng bây giờ hầu hết họ không có niềm tin vào các anh, do đó họ có thái độ thiếu thiện cảm.”

“Đi dân nhớ, ở dân thương” – phẩm chất bộ đội Cụ Hồ không còn mấy trong các chương trình từ thiện, thay vào đó là cái gì cũng muốn tự làm, tự tìm kiếm khu vực, đối tượng, tự mua đồ, tự chở lên, tự khuân vác, tự chia phát… và chính quyền thì đứng ngoài nhìn và được chia sẻ cái nhìn thiếu thiện cảm. Cán bộ, trước hết họ là dân – nếu như chúng ta chưa đến với họ đã có nhãn quan rất tiêu cực vậy, liệu chúng ta làm tốt được công việc hay không?

Cũng chính vì vậy mà hiện nay đang có tình trạng “người ăn không hết kẻ lần không ra” sẽ có những thôn bản mà các bạn đến liên tục, và có những chỗ thì cả năm không được một lần. Tình trạng này hiện nay đã đỡ vì “bước chân phượt” ngày càng chịu khó… Cũng như tình trạng quần áo mang lên, bà con không chê nhưng không mặc được vì không phù hợp với tập quán, đã giảm nhiều – nay là các chương trình rất thiết thực như khăn ấm, áo len, ủng… cho các em học sinh.

Rất cần một phong trào thống nhất cho các nhóm “phượt” để chia sẻ thông tin, hỗ trợ lẫn nhau… rồi tích tiểu thành đại, chương trình không chỉ là áo hay gạo nữa, mà đã là cầu hay đường… thì ích lợi sẽ tăng lên gấp bội.   

Bài trên Tuần Việt Nam tại đây

Tham gia thảo luận trên Facbook tại đây 

No comments:

Post a Comment