Lời Đức Đạt Lai Lạt Ma

Thời gian không đợi ai. Kể từ khi chào đời, chúng ta cứ từng phút từng giây tiến đến gần đoạn kết, về cái chết. Đời sống con người là như vậy, thế giới này, vũ trụ này, tất cả đều như vậy cả…

Tâm của chúng ta đây, cho dù hiện tại chứa đầy vô minh và khổ đau, vẫn có thể chuyển thành tâm giác ngộ của một đấng Phật đà. Nếu nói về vật chất tiền tài thì đúng là nên tri túc, đừng ham muốn. Nhưng trên lĩnh vực tâm linh, vì tiềm năng của tâm thức con người không giới hạn mà đời sống thì lại có hạn, cho nên phải cố gắng tối đa, tận dụng khoảng thời gian sống ngắn ngủi để làm hết những gì tâm có thể làm được, nhờ kiếp người quý giá này…

Lời Đức Đạt Lai Lạt Ma

Sunday, March 12, 2017

Lập lại trật tự vỉa hè lòng đường ở Hà Nội: liệu có “đầu voi đuôi chuột?”

Nói quả đáng tội, mấy hôm nay ra đường thấy vỉa hè phong quang, đi bộ cũng thích thật. Từ mấy hôm trước đã thấy các hộ kinh doanh mặt đường được UBND Phường cho người đi nhắc nhở để tự giác dọn dẹp, chứ không phải chờ đến ngày ra quân mới cuống cuồng làm.

Có lẽ vì thế mà ở Hà Nội, đợt ra quân lập lại trật tự lòng lề đường không có chuyện rầm rộ, nhưng lại hiệu quả hơn. Dư luận chú ý đến “chiến dịch” này từ “hiện tượng” quá rầm rộ đến mức có thể nói là… hùng hổ ở Q.1 thành phố Hồ Chí Minh và nay đương nhiên chú ý đến các tỉnh thành khác.

Nhất là ở Hà Nội, trong bối cảnh chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Chung phát biểu rất thẳng thắn, rằng ông đã điều tra có đến 150/180 quán bia ở Hà Nội là có công an đứng sau bảo kê.

Từ những câu chuyện buôn bán lấn chiếm vỉa hè.

Nhà tôi ở khu phố buôn bán có thể nói sầm uất nhất của Hà Nội, từ mấy chục năm nay (những năm 1960) vỉa hè luôn luôn bị lấn chiếm để buôn bán. Đầu tiên là các sạp hàng bày trên vỉa hè – dần dần ban quản lý chợ quy hoạch nên không còn các sạp đó nữa, chỉ còn các sạp ở vài tuyến phố dưới lòng đường, còn lại là bán trong các nhà. Dạng lấn chiếm vỉa hè thứ hai là bày hàng trong nhà nhưng vẫn cố “thò” cái bàn bày hàng ra ngoài, càng xa càng tốt. Dạng thứ ba là tập kết hàng hóa ở vỉa hè, và dạng thứ tư là xe máy của nhà của khách, chiếm toàn bộ vỉa hè người đi đường không có lối đi. Đó là chưa kể đến các loại mái hiên cả cố định lẫn di động, mái đua mái vẩy… cùng các loại biển hiệu, cái ngang cái dọc, cố mà thò ra đường thật xa.

Có người giải thích do tâm lý tiểu nông, người Việt thích bon chen, nên ở khu chợ nhà tôi ở người ta cũng bon chen như thế, bằng chứng là ai cũng cố kê nhô cái bàn ra ngoài hơn nhà bên cạnh, dù chỉ bằng một hòn gạch; và biên hiệu thì cũng phải thò ra thật xa để không bị che khuất, và chẳng ai bảo ai cuộc “đua” diễn ra không có hồi kết. Nạn “cả nể” không mời khách ra khu trông giữ xe tập trung cũng dẫn đến tình trạng lấn chiếm cả vỉa hè lẫn lòng đường, khiến Công an Phường nhiều phen vất vả mỗi khi Quận, thành phố có “chiến dịch.”

Nhưng cũng từ câu chuyên thực tế, ngoài những nhà cố “nhô ra” kia thì vẫn có những hộ kinh doanh làm khác hẳn đi: họ hợp đồng với bãi xe để khách gửi miễn phí (chủ nhà trả, tất nhiên!) và cũng không cần phải bày hàng thò thật xa ra đường nữa. Tiếng lành đồn xa, họ cứ thế hút khách và đúng như dân gian nói: càng xởi lởi thì Trời càng cho, càng bon chen thì càng cau có và lại càng ế hàng, vắng khách.

Điều này giải thích vì sao các nhãn hiệu lớn không cần tư duy “buôn thúng bán mẹt” mà vẫn chạy hàng, trong khi phần nhiều bà con tiểu thương của ta dù bon chen đến mấy vẫn không bằng được như thế.

Đến “chiến dịch” ra quân của Hà Nội lần này.

Không phải bây giờ Hà Nội mới “ra quân,” mà từ lâu trên nhiều tuyến phố đã có vạch kẻ và nếu để xe máy không đúng vạch, bị phạt luôn. Các tuyến phố vỉa hè nhỏ không đủ cả để xe lẫn dành cho người đi bộ, thì các cửa hàng kinh doanh phải dành một phần diện tích bên trong cho khách để xe. Tiếc là tình trạng “bắt cóc bỏ đĩa” hay “đầu voi đuôi chuột” thường xuyên diễn ra, nghĩa là cứ khi nào thành phố có sự kiện quan trọng, đến ngày lễ lớn… thì ra quân làm cho một đợt, rồi đâu lại vào đó.

Không thiếu ý kiến xì xào là ở đâu cũng có “bảo kê” hết, tức là việc lấn chiếm vỉa hè, lòng đường để kinh doanh được ngấm ngầm bật đèn xanh từ một ai đó, là người có trách nhiệm hoặc liên quan đến địa bàn. Tất nhiên việc “bảo kê” như thế có chuyện tư túi hay có phần nào dành cho tập thể, chuyện đó phức tạp và khó bàn, nhưng rõ ràng đây là một hiện tượng, một tệ nạn đến mức nhức nhối.

Chỉ ra một cách thẳng thắn điều này, có thể nói “bác sỹ” Nguyễn Đức Chung đã đọc đúng bệnh, và còn bốc đúng thuốc khi dám quyết việc “không cần chờ anh Khương (GĐCATP) mà giải quyết theo ngành dọc…” tức là cách chức về mặt Đảng. Nói ra được điều bấy lâu bị né tránh, không phải dễ - tôi tin lần này chủ tịch Chung sẽ quyết làm và mong ông có cả kiên trì để “chiến dịch” không chỉ là chiến dịch, mà biến thành nếp sống chung, bình thường của toàn thành phố.

Chỉ có giành lại được vỉa hè cho người đi bộ, thì mới mong hệ thống giao thông công cộng phát huy được tác dụng – khi mà người ta đi bộ từ nhà đến bến xe không phải là vài kilômét mà gấp ba lần vì phải vòng vèo qua quá nhiều xe cộ, hàng hóa… Giành lại vỉa hè nhưng cần hài hòa lợi ích giữa cộng đồng xã hội với mỗi hộ kinh doanh, đảm bảo quyền lợi của người dân thì hiệu quả đó mới là lâu dài.

Khi người dân hiểu được rằng như trong đám tắc đường, mỗi người từ từ nhường đường thì sẽ chóng thông xe, và nếu càng chen thì sẽ càng tắc; nay vỉa hè lòng đường cũng vậy. Tất cả cùng lùi vào vì cái chung, thì vỉa hè phong quang còn dễ buôn bán hơn, chứ không hề khó khăn hơn… Có vẻ cách làm của Hà Nội từ từ nhưng sẽ hiệu quả hơn ở thành phố Hồ Chí Minh chăng?

Một đề xuất từ cá nhân: đối với những người bán hàng rong, cần xây dựng cho họ một cơ chế được phép bán hàng, nhưng với đúng nghĩa là hàng rong chứ không ngồi lấn chiếm một cách cố định. Thực tế các nước trên thế giới, ở đô thị đều có “hàng rong,” “quán ăn lưu động” và chúng góp phần làm nên bộ mặt của thành phố, đặc biệt trong quá trình toàn cầu hóa, giao lưu văn hóa và phát triển du lịch, hàng rong đóng góp phần không nhỏ.

Làm được như vậy không chỉ hòa hợp được lợi ích công cộng và cá nhân, mà sẽ đảm bảo được hiệu quả một cách lâu dài, khi đã thành nếp sống thì chính quyền cũng không cần phải mất quá nhiều công sức như ở Quận 1 thành phố Hồ Chí Minh nữa. Xem ra dồn hết sức vào những bước chạy đầu tiên, chưa chắc đã chạy được đến đích.    

Bài trên Tuần Việt Nam tại đây

Tham gia thảo luận trên Facebook tại đây

No comments:

Post a Comment