Lời Đức Đạt Lai Lạt Ma

Thời gian không đợi ai. Kể từ khi chào đời, chúng ta cứ từng phút từng giây tiến đến gần đoạn kết, về cái chết. Đời sống con người là như vậy, thế giới này, vũ trụ này, tất cả đều như vậy cả…

Tâm của chúng ta đây, cho dù hiện tại chứa đầy vô minh và khổ đau, vẫn có thể chuyển thành tâm giác ngộ của một đấng Phật đà. Nếu nói về vật chất tiền tài thì đúng là nên tri túc, đừng ham muốn. Nhưng trên lĩnh vực tâm linh, vì tiềm năng của tâm thức con người không giới hạn mà đời sống thì lại có hạn, cho nên phải cố gắng tối đa, tận dụng khoảng thời gian sống ngắn ngủi để làm hết những gì tâm có thể làm được, nhờ kiếp người quý giá này…

Lời Đức Đạt Lai Lạt Ma

Monday, November 30, 2015

Bỏ “con mã” SU-24, Putin có “chiếu bí” được Phương Tây?


Trong tuần này Việc chiếc cường kích SU-24 của không quân Nga bị Thổ Nhĩ Kỳ cho tiêm kích F-16 bắn hạ trên vùng biên giới Syria – Thổ thu hút sự chú ý của toàn thế giới. Cổ phiếu nhiều thị trường sụt giảm, giá lira Thổ giảm so với đôla… thậm chí cả chứng khoán Nga cũng giảm. Người ta lo sợ đụng độ vũ trang sẽ loang ra to hơn, thậm chí khả năng một cuộc chiến tranh có tính chất toàn diện sẽ nổ ra.

Ngay sau sự việc, tổng thống V.Putin đã lên tiếng chỉ trích gay gắt Thổ Nhĩ Kỳ, nước mà ngay trước đó vẫn còn là đối tác tin cậy của Nga. Tháng 12/2014, ông Putin đi thăm Ankara để bàn về việc thiết lập quan hệ đối tác chiến lược. Ông tuyên bố về những hậu quả nghiêm trọng mà Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải gánh chịu sau vụ bắn hạ này. Nhanh chóng, thế giới nhận ra, Putin cũng không hẳn sẽ sử dụng đòn trừng phạt về kinh tế.

Vụ Su-24 đang được Putin kiểm soát 
và xử lý theo chiều hướng khiến NATO phải e ngại?
Thổ Nhĩ Kỳ là một trong số ít những nước tuy gần gũi với phương Tây, nhưng lại không tham gia “hệ thống” những đòn trừng phạt giành cho Nga sau khủng hoảng Ukraine. Đóng băng quan hệ kinh tế với các nước NATO, thực sự là một cú sốc với cả hai phía, vì theo kế hoạch thì kim ngạch thương mại hai chiều Nga và các nước NATO được kỳ vọng sẽ đạt 100 tỷ đôla vào năm 2020. Sau Đức, Thổ Nhĩ Kỳ là khách hàng lớn thứ hai của Nga về nhập khẩu khí đốt. Quan hệ hai nước này quá khăng khít với nhau về năng lượng, nên đến giờ phút này, các biện pháp trừng phạt với Thổ Nhĩ Kỳ về kinh tế chỉ đếm trên đầu ngón tay. Có thể tính: xiết chặt kiểm soát nông sản, hàng may mặc, đồ gỗ, chất tẩy rửa... nhập khẩu từ Thổ, Putin cảnh báo công dân Nga không đi du lịch ở Thổ Nhĩ Kỳ, các tour du lịch từ Nga sang nước này cũng bị ngừng bán…

Ông Putin đã hành động mạnh tay hơn ở một góc độ khác. Như một kỳ thủ thực thụ, ông quyết định coi “sự kiện SU-24 và quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ” như một con mã, cùng lắm là một con xe. Với vài nước đi mới gần đây, cho thấy Putin muốn tìm cách ăn con hậu hoặc ít nhất, tìm cách “chiếu bí” NATO. Nhanh chóng, các máy bay ném bom Nga tăng cường tần suất và cả về khối lượng bom đạn tấn công vào các vị trí của “quân phiến loạn” (không rõ là phe đối lập với chính quyền Assad hay Nhà nước Hồi giáo IS) đặc biệt là vùng cửa khẩu biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ. Tuần dương hạm tên lửa Moska được trang bị hệ thống tên lửa phòng không tương đương S-300 áp sát bờ biển Syria – Thổ để bảo vệ các chuyến không kích của không quân. Và tin thu hút được sự quan tâm nhiều nhất là các tổ hợp tên lửa phòng không S-300, thậm chí S-400 được triển khai trên bộ tại các căn cứ của không quân Nga ở Syria. Đáng chú ý với tầm bắn và tầm phủ ra-đa của mình trong khi S-400 được bố trí chỉ cách biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ có 50km, thì nó khống chế được cả hoạt động của không quân NATO trên không phận Thổ.

Tổng thống Mỹ Barack Obama (phải) 
và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. 
Ảnh: AFP
Về chính trị, ông Putin cũng đạt được lợi thế. Cùng là hai nước chịu tổn thất trong hai lần tấn công khủng bố gần đây nhất của Nhà nước Hồi giáo IS, Nga và Pháp đang xích lại gần nhau hơn bao giờ hết. Chuyến công du liên tục mấy nước của Tổng thống Pháp Francois Hollande nhằm xúc tiến việc hình thành một liên minh mới chống IS, trong đó có sự tham dự của Nga, chưa nhận được sự ủng hộ từ phía ông Obama. Tại Nhà Trắng, ông Obama nói vẫn chờ thêm những thông tin của các cơ quan hữu trách Hoa Kỳ về vụ bắn SU-24 và bảo lưu ý kiến rằng Nga đến nay vẫn thường xuyên không kích vào các nhóm đối lập ôn hòa Syria ở rất sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Nếu như ông Obama vẫn… tiếp tục chờ thì ông Putin lại nhanh chóng tận dụng thời cơ trong cuộc gặp với ông Hollande vào tối thứ Năm, 26/11. Một liên minh hai nước Nga – Pháp để chống IS liệu có được hình thành?

Trong số các nước Liên minh châu Âu, Pháp là nước chịu thiệt hại khá nặng nề vì lệnh trừng phạt của Phương Tây dành cho Nga sau vụ MH-17 của hàng không Malaysia bị bắn rơi ở Ukraine giữa năm ngoái. Nga tiêu thụ nhiều hàng hóa của Pháp, đặc biệt là xa xỉ phẩm nên Pháp cũng là nước tích cực vận động để dỡ bỏ lệnh trừng phạt này. Sau sự kiện “thứ Sáu đẫm máu” 13/11 ở Paris, Tổng thống Hollande đã cam kết giành khoản ngân sách 600 triệu euro (636 triệu đôla) để chống Nhà nước Hồi giáo IS.

Nếu liên quân Nga – Pháp được hình thành, thì các phi cơ Pháp sẽ hợp đồng tác chiến với máy bay Nga dưới sự bảo vệ vùng trời của S-300 và S-400 của Nga – tại sao không? Phải chăng ông Putin đã lợi dụng quá tốt thời cơ “sự kiện SU-24” để đi những nước cờ ngoạn mục, chiếm thế thượng phong?

Vụ Su-24 Nga bị Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ
đẩy Pháp vào thế khó
nếu muốn hợp tác với Nga
Về quân sự, đến nay điều được người ta chờ đợi nhiều nhất, vẫn là việc các nước đang tham gia chống IS ở Syria, nước nào sẽ đưa bộ binh vào tham chiến. Nga và Hoa Kỳ đều là những nước đã thấu hiểu thảm cảnh sa lầy trên chiến trường khi sử dụng lục quân, đặc biệt là ở vùng Trung – Cận Đông. Hoa Kỳ lâu nay đã chuyển sang chiến thuật và sử dụng khá hiệu quả: dùng kết hợp không kích với lính đặc nhiệm, vụ tiêu diệt trùm khủng bố Osama Bin Laden là một minh chứng. Nhiều thông tin cho thấy hiện nay Nga cũng áp dụng chiến thuật tương tự. Vụ giải cứu một trong hai phi công SU-24 vừa rồi, cho thấy Nga vẫn thường trực lực lượng lính dù đặc nhiệm tại Syria để giải quyết các nhiệm vụ mặt đất.

Việc Nga triển khai các tổ hợp tên lửa phòng không tại Syria, thực sự có ý nghĩa như thế nào? Rõ ràng đó là một hành động đáp trả vụ Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi máy bay Nga, nghĩa là lý do sẽ là “bảo vệ máy bay Nga đi làm nhiệm vụ tấn công khủng bố.” Như thế, việc bảo vệ sẽ là bảo vệ trước sự tấn công của ai khác ngoài máy bay của Thổ Nhĩ Kỳ và thậm chí của NATO. Sau các lần máy bay Nga bay vào không phận Thổ Nhĩ Kỳ từ 30/9 đến trước ngày 23/11, Mỹ đã điều tiêm kích F-15 từ Anh đến căn cứ không quân Incirlik ở Thổ Nhĩ Kỳ để giúp nước đồng minh NATO này bảo vệ không phận.

Tưởng là tình hình không leo thang, hóa ra là có – nếu như nhìn vào những bình luận rằng “khả năng phủ sóng của S-400” là sâu sang lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ, vậy nếu bắn rơi máy bay của Thổ Nhĩ Kỳ trên không phận của họ, khi mà họ không xâm phạm không phận của Syria, được coi là hành động xâm lược. Khi đó với hiệp ước phòng thủ tập thể, NATO sẽ không thể đứng ngoài cuộc. Liệu nước Pháp lúc đó có dễ dàng từ bỏ lập trường hiện nay “kẻ thù của kẻ thù là bạn” để rời bỏ NATO? Những chai Champaigne và cả thời trang Coco Chanel chắc chắn sẽ không thắng được nhu cầu hỗ trợ về quân sự lúc chiến tranh. Vì thế chừng nào mà Nga chưa đưa bộ binh vào chiến trường Syria, thì mọi chuyện vẫn không có ý nghĩa gì cả. Bản ghi nhớ giữa Nga và Hoa Kỳ về phối hợp bay trên vùng trời Syria vẫn còn nguyên, nghĩa là máy bay Mỹ vẫn cứ bay, chứ không phải là hễ bay vào bầu trời Syria là bị S-300 và S-400 bắn rụng. Nút bấm tên lửa phòng không trong tay sỹ quan Nga bây giờ thực không khác gì nút bấm tên lửa hạt nhân có thể gây ra Chiến tranh thế giới lần thứ ba.

Có vẻ, thái độ điềm nhiên đến mức như “lừng khừng” của ông Obama là có lý do. Sự việc chắc sẽ dừng lại ở đây và nhường chỗ cho những hành động quân sự có tính chiến thuật của Nga trên chiến trường Syria. Dưới sự hỗ trợ của không quân Nga, quân của chính phủ Assad có thể tiếp tục đánh mạnh để tiếp tục dồn cả IS lẫn đối lập người Turkmen về phía biên giới Thổ Nhĩ Kỳ, cắt đứt những đường tiếp tế của Thổ Nhĩ Kỳ cho lực lượng Turkmen… Và vẫn có thể là việc Nga đưa lục quân vào tham chiến, để rồi sa lầy ở đó.

Xin nhớ rằng nếu tình hình tiếp tục căng thêm, thì NATO và Thổ Nhĩ Kỳ cũng chẳng cần phải có hành động gì nhiều để chống Nga. Họ chỉ cần khóa chặt eo biển Bosphorus là đủ biến Biển Đen thành cái ao tù nước đọng, và lúc đó Nga chỉ còn nước lập cầu hàng không để tiếp tế cho lực lượng của mình ở Syria.


Có những bàn cờ nhỏ, lại có những bàn cờ lớn hơn. Bỏ con xe ăn con hậu, thắng ván cờ nhỏ có khi thua cả ván cờ lớn hơn rất nhiều. Syria chỉ là bàn cờ nhỏ, còn khống chế, làm chủ cả vùng Trung Đông mới là điều mà siêu cường cần quan tâm.


Bài trên Soha tại đây

Tham gia thảo luận trên Facebook tại đây       

No comments:

Post a Comment